Bu yazı reklam engelleme hakkındaki olumlu ve olumsuz görüşlere değinmektedir. iOS 9 yüklü cihazlarda reklam engellemenin nasıl yapılacağını öğrenmek istiyorsanız bu yazıya bakabilirsiniz.
Apple iOS9 ile birlikte internet sitelerini gezerken gördüğümüz (görmek zorunda kaldığımız) reklamları engellemek için kullanıcılara bir imkan sunuyor. Reklam engelleme (ad blocking) olarak bilinen bu özellik, işletim sistemine doğrudan kurulu olarak gelmiyor. Yani iOS9’u yükler yüklemez internet reklamlarını engellemiş olmuyorsunuz. Apple daha ziyade, üçüncü kişilerin bunu yapabilecek uygulamalar üretmesini mümkün kılacak bir veri filtreleme yöntemi sunuyor. Bu yöntemin önemi, önceki yöntemlere göre hem programcılık bakımından daha uygulanabilir, hem de kullanıcı için işlemci gücü, pil tüketimi ve mobil internet kotası kullanımı bakımından daha ekonomik olmasından kaynaklanıyor.
İçerik üretenler, küçük yayıncılar ve reklam engelleme
Telefonumuzda okumaya çalıştığımız bir yazının önüne, arkasına -ve hatta üstüne- gelen reklamları sanal uzayın ücra köşelerine sürme fikri elbette ki cazip. Ancak o yazının bize ulaşmasını sağlayan gelir de genellikle reklam ile sağlanıyor. Kimileri, reklamların kolaylıkla ve tamamen engellenmesinin küçük yayıncıların ocağına incir ağacı dikeceği ve bunun da internetin renkli ve çok sesli özelliğine darbe vuracağı endişesini taşıyor.
Devlerin savaşı?
Peki Apple bunu neden yapıyor? İlk bakışta gayet kullanıcı dostu bir uygulama olarak görünen reklam engelleme, Apple’ın kullanıcı deneyimi öncelikli tasarım anlayışına da gayet güzel uyuyor. Fakat Apple’ın asıl amacının Google’ın gelirini kesmek olduğunu düşünenler de var.
iOS9’da yalnızca reklam engelleme değil, uygulamaların içine de bakabilen ve otomatik öneriler yapabilen yenilenmiş bir arama özelliği de var. Benim anladığım, iPhone’unuzda yaptığınız bir aramada, tamamen Apple kontrolündeki bir hat üzerinden, aradığınız -ve Apple’ın onayladığı- içeriğe ulaşabiliyorsunuz. Bir yoruma göre Apple bu şekilde Google’ı aradan çıkartmayı ve kendi kontrol ettiği bir ortamda, kendisinin sattığı reklamları göstermeyi hedefliyor.
Apple arama işinin acemisi değil. Spotlight, Apple’ın işletim sistemleri ile beraber gelen bilgisayar içi arama programı, çok başarılı bir uygulama. Yine de Apple’ın arama işine el atması konusunda tereddütler var. Google bu alanda o kadar iyi ki Apple’ın onunla rekabet etmesi zor. Haritalar konusunda Google ile zıtlaşmasının sonucunda iOS ve Mac OS’teki Haritalar uygulaması işe yaramaz bir hale gelmesini hepimiz naklen izledik.
Kullanıcı ve reklam engelleme
Velhasıl, Apple’ın reklam geliri pastasına yaptığı bu hamlenin Google’ın sonunun başlangıcı olacağını zannetmiyorum. İhtimal ki Apple da buradan bir miktar gelir elde eder. Sonunda ya Google bunun yanından dolaşmanın bir yolunu bulur, ya da oturup Apple ile anlaşırlar. Arada gürültüye giden biz kullanıcılar mı, yoksa küçük yayıncılar mı olur bunu kestirmek güç.
Öte yandan, özellikle yerli medyada akıl almaz reklam uygulamalarına şahit oluyoruz. O kadar kullanıcıyı hiçe sayan, koyun yerine koyan reklam yöntemleri kullanılıyor ki, onlardan tek tıkla kurtulmamızı sağlayacak bir sisteme sempati duymamak zor. Bu vesile ile, internet reklam politikalarının kullanıcı deneyimini bir nebze olsun göz önünde bulundurmak zorunda kalacak olması da, gayet olumlu bir gelişme.
Doğruya doğru. Bugün en büyük gazetelerimizin internet siteleri, 1990’ların warez sitelerinin reklam politikalarını izliyor. Onların bu tavırdan vazgeçmek zorunda kalacağını düşünmek ise kendimizi, ilk yarının son dakikasında beraberlik golü atmış bir takım gibi hissettiriyor. Soyunma odasına giderken yüzlerimizde sevinç, yüreklerimizde umut…
